English
РусскийΔΙΑΒΗΤΗΣ- ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ
Του Δρα Χρίστου Χρίστου, Ειδικού Παθολόγου-Διαβητολόγου
Ο διαβήτης, είναι μια χρόνια κατάσταση, με κύριο χαρακτηριστικό την αύξηση του σακχάρου στο αίμα, που αν παραμείνη αρρύθμιστη και χωρίς φαρμακευτική αγωγή μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές όπως τύφλωση, νεφρική ανεπάρκεια, στεφαναία νόσο και ακρωτηριασμό των άκρων.
Αυτή την στιγμή γύρω στα 150,000,000 άνθρωποι πάσχουν από διαβήτη. Στα 2025 έχει υπολογιστεί ότι ο αριθμός των διαβητικών θα ξεπερνά τα 300.000.000. Θα υπάρχει μια αύξηση περίπου 5-6 εκατ. το χρόνο. Αύξηση που προσδίδει στον διαβήτη διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας.
Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση του Διαβήτη τύπου 2. Οι κυριώτεροι λόγοι της αύξησης αυτής είναι ο τρόπος ζωής των σημερινών ανθρώπων και συγκεκριμένα, η πολυφαγία και η κακή ποιότητα και λανθασμένη σύνθεση της τροφής (περισσόερα λίπη), που οδηγεί στη παχυσαρκία και η καθιστική ζωή ως αποτέλεσμα της εισαγωγής της τεχνολογίας σ΄όλους τους τομείς της ζωής. Οι λόγοι που προκαλούν την αύξηση του διαβήτη τύπου 1, δεν έχουν ακόμη διερευνηθεί πλήρως, γι’ αυτό και πρέπει να δοθεί περισσότερο βάρος στην επιστημονική έρευνα που θα δείξει και τι μέτρα πρέπει να ληφθούν.
Ο διαβήτης τύπου 2 αποτελεί περίπου το 90% όλων των περιπτώσεων διαβήτη και προσβάλλει κυρίως άτομα μαγαλύτερης ηλικίας άνω των 40 ετών. Δυστυχώς όμως τα τελευταία 5 χρόνια έχουν παρουσιαστεί μελέτες που δείχνουν ότι αυτός ο τύπος διαβήτη παρουσιάζεται και σε μικρότερες ηλικίες κάτω των 20 και 30 ετών, ακριβώς λόγω της παχυσαρκίας και της καθιστικής ζωής που ακολουθούν οι νέοι.
Η μεγάλη αύξηση των διαβητικών θα προσθέσει ένα δυσβάσταχτο βάρος στα συστήματα υγείας όλων των χωρών, όχι τόσο για την θεραπευτική αγωγή της ίδιας της νόσου, αλλά όσον για την θεραπεία των επιπλοκών που προκαλεί ο διαβήτης. Στην Αμερική αυτή την στιγμή που υπάρχουν 16 εκατομμύρια διαβητικοί
δαπανώνται περίπου 100 δισεκατομμύρια δολλάρια τον χρόνο που αποτελούν το 12-14% του συνόλου των δαπανών της χώρας αυτής για την υγεία.
Η κατάσταση είναι ανησυχητική κυρίως για τις αναπτυσσόμενες χώρες όπου η ανίχνευση ή η ανακάλυψη των καινούριων περιστατικών είναι δύσκολη και η
ινσουλίνη δεν είναι διαθέσιμη σε όλους όσους την έχουν ανάγκη, η δε πρόσβαση σε υπηρεσίες και η οργάνωση τέτοιων υπηρεσιών είναι πολύ πολυδάπανη και δύσκολη.
Ένας στους 10 ενήλικες στις ανεπτυγμένες χώρες θα παρουσιάσει διαβήτη κατά την διάρκεια της ζωής του. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις, μια από τις επιπλοκές που συμβαίνουν στους διαβητικούς, είναι η αιτία θανάτου στο 65% των διαβητικών τύπου 2. Ο διαβήτης αποτελεί την 4η αιτία θανάτου σε πολλές χώρες. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις ως αποτέλεσμα του διαβήτη τύπου 2, λαμβάνουν διαστάσεις επιδημίας, ειδικά σε νέες βιομηχανικές χώρες, προκαλώντας όχι μόνο υψηλή θνησιμότητα, αλλά και σημαντική ανικανότητα.
Στους ήδη γνωστούς και διαγνωσμένους διαβητικούς αντιστοιχεί περίπου 25% αδιάγνωστων τους οποίους δεν γνωρίζουμε, κι’ αυτοί κινδυνεύουν περισσότερο, γιατί μη γνωρίζοντας για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται, δεν λαμβάνουν οποιαδήποτε θεραπεία και είναι εκτεθιμένοι ακόμη περισσότερο.
Για να σταματήσουμε την περεταίρω αύξηση του διαβήτη χρειάζεται αποτελεσματική παρέμβαση για την γρήγορη ανίχνευση ή ανακάλυψη των καινούριων περιστατικών, την εκπαίδευση των ήδη γνωστών διαβητικών και την αποτελεσματική θεραπεία.
Πρέπει να ενθαρύνουμε όλους τους Κύπριους να μάθουν περισσότερα για τον διαβήτη, για το καλό το δικό τους. Να γνωρίζουν τα συμπτώματα αλλά και τις επιπλοκές. Τους γονείς να ρωτούν τα παιδιά τους για τυχόν συμπώματα, και να επισκέπτονται αμέσως τον γιατρό τους. Οι γιατροί και το παραϊατρικό προσωπικό να βοηθήσουν στην μάχη κατά του διαβήτη εκπαιδεύοντας τους ασθενείς τους και προβαίνοντας πιο συχνά σε έλεγχο του σακχάρου και της γλυκοζυλιομένης αιμοσφαιρίνης και εφαρμόζοντας προληπτικό έλεγχο σε όλους τους ασθενείς τους.
Η αλλαγή του τρόπου ζωής, η υγειηνή διατροφή και η καθημερινή άσκηση είναι οι καλύτερες μέθοδοι για την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2. Αυτό έχει δείξει και η πολύχρονη μελέτη που έγινε στην Αγγλία (UKPDS) και τα αποτελέσματά της ανακοινώθηκαν το 1998. Οι διαβητικοί πρέπει να είναι συνεπείς, και πειθαρχημένοι και δεχτικοί στις συμβουλές του γιατρού τους. Έτσι θα επιτύχουν σ’ όλους τους στόχους της ζωής τους.
Επιστρέφοντας στην πρόληψη, που αποτελεί και την πρόκληση στον περιορισμό της εξάπλωσης του διαβήτη, θάθελα να αναφέρω τα τρία επίπεδα που πρέπει να εφαρμόζεται
α) Πρόληψη του διαβήτη τύπου 2, εξ’ υπ’αρχής. Πριν εμφανιστεί. (σωστή διατροφή, κ.λ.π).
β) Πρόληψη των επιπλοκών όταν ο διαβήτης εμφανισθεί. (καλύτερη δυνατή ρύθμιση).
γ) Πρόληψη σοβαρών καταστροφικών καταστάσεων απο τις επιπλοκές όταν παρουσιαστούν. (θεραπεία των επιπλοκών εν τη γενέσει των).
Η άλλη μεγάλη πρόκληση είναι να προσφέρουμε την κατάλληλη αγωγή και φροντίδα στα άτομα που ήδη έχουν διαβήτη και σ’ αυτούς που τυχόν θα παρουσιάσουν. Είναι γνωστό ότι η καλή ρύθμιση του σακχάρου αίματος θα καθυστερήσει ή θα προλάβει την έναρξη των επιπλοκών όπως νεφροπάθειας, νευροπάθειας και αμφιβληστροειδοπάθειας. Η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, των λιπίδιων και του βάρους έχει ευεργετικά αποτελέσματα και μειώνει των κίνδυνο καρδιοπαθειών, εγκεφαλικών επεισοδίων και περιφερικών αγγειακών επεισοδίων.
Παρ’όλες τις δυσκολίες που συναντά, η επιστήμη προχωρεί με την έρευνα, και χρόνο με τον χρόνο πιστεύω ότι θα βρίσκεται όλο και πλησιέστερα σε οριστική θεραπεία του διαβήτη.
Στην καινούρια χιλιετία αναμφίβολα θα δούμε μεγάλα επιτεύγματα και νέες θεραπείες – μεταμόσχευση νησιδίων του παγκρέατος, αυτόματους μηχανισμούς παροχής ινσουλίνης, νέα συστήματα συνεχούς μέτρησης του σακχάρου αλλά και θα αποκτήσουμε και πολλές γνώσεις μέσω γονιδιακών μελετών που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Πρός το παρόν θα είναι μεγάλη επιτυχία αν καταφέρουμε ώστε ο κάθε διαβητικός να παίρνει την βασική θεραπεία που χρειάζεται και ρυθμίζει το σάκχαρο και τις άλλες παραμέτρους (Πίεση, Χοληστερίνη, Τριγλυκερίδια, Γλυκοζυλιομένη Αιμοσφαιρίνη) ικανοποιητικά. -_
