Αυτοέλεγχος του σακχάρου

Αυτοέλεγχος του σακχάρου

Toυ Δρα Χρίστου Χρίστου, Παθολόγου και Διαβητολόγου

Εάν υπάρχει κάτι πολύ σημαντικό που έχει συμβεί τον περασμένο αιώνα, για τους διαβητικούς ασθενείς, πέραν από την ανακάλυψη της ινσουλίνης και των υπογλυκαιμικών δισκίων, αυτό αναμφίβολα είναι η εφεύρεση των μετρητών σακχάρου που έδωσε την δυνατότητα στους διαβητικούς να ελέγχουν το σάκχαρο τους στο σπίτι, αντιστρέφοντας την σχέση διαβήτη και διαβητικών από το «ο διαβήτης ελέγχει την ζωή των διαβητικών» στο «οι διαβητικοί ελέγχουν τον διαβήτη τους».

Ο αυτοέλεγχος του σακχάρου δίνει την δυνατότητα στους διαβητικούς για καλύτερο χειρισμό όλων των διαφορετικών καταστάσεων που συμβαίνουν στην καθημερινή ζωή. Ο αυτοέλεγχος του σακχάρου χρειάζεται για την βελτίωση της θεραπείας που είναι τόσο αναγκαία στην πρόληψη ή την καθυστέριση της έναρξης των επιπλοκών του διαβήτη. Το μήνυμα ότι ο αυτοέλεγχος του σακχάρου είναι πολύ σημαντικός τόσο για τους τύπου 1, όσον και για τους τύπου 2 διαβητικούς, πρέπει να φτάσει σ’ όλους τους διαβητικούς, σ’ όλους τους γιατρούς αλλά ακόμη και σ’ αυτούς που λαμβάνουν τις αποφάσεις σε γενικότερα θέματα υγείας.

Τα οφέλη από τον καλύτερο δυνατό γλυκαιμικό έλεγχο έχουν επιστημονικά αποδειχθεί από τις μεγάλες έρευνες, τα αποτελέσματα των οποίων ανακοινώθηκαν πριν λίγα χρόνια, την DCCT και την UKPDS. Χωρίς τον αυτοέλεγχο του σακχάρου, η επίτευξη τιμών σακχάρου πλησίον των φυσιολογικών δεν θα ήταν ούτε ασφαλής, ούτε και εφικτή. Παρ’όλα αυτά, διαθέτοντας έναν μετρητή σακχάρου και τις κατάλληλες ταινίες σ’ένα διαβητικό, δεν είναι σίγουρα αρκετό για να επιτύχουμε τον στόχο μας. Πρέπει να υπάρξει και η κατάλληλη εκπαίδευση.

Οι διαβητικοί πρέπει να καταστούν ικανοί να λαμβάνουν αποφάσεις και να ενεργούν, αφού εκτιμήσουν προσεκτικά τα αποτελέσματα των μετρήσεων τους, ανεξάρτητα, από μόνοι τους. Είναι σημαντικό για τον διαβητικό να γνωρίζει και να εκτιμά τα περιθώρια που το σάκχαρο του πρέπει να  κειμένεται σε διαφορετικές ώρες της ημέρας ή διαφορετικές καταστάσεις.  Η επιλογή της τροφής ή του φαγητού, ο καθορισμός της δόσης και του τύπου της ινσουλίνης ή άλλης θεραπείας, η διάρκεια και η ένταση της άσκησης αλλά και η αντίδραση του διαβητικού κατά τις μέρες που είναι άρρωστος ή κατά την εμφάνιση υπογλυκαιμίας είναι θέματα στα οποία ο διαβητικός πρέπει να εκπαιδευτεί. Είναι πολύ απογοητευτικό να αποδεχτεί κάποιος την διαδικασία του αυτοελέγχου του σακχάρου και με την πάροδο του χρόνου να μην έχει χειροπιαστά αποτελέσματα καλυτέρευσης της γλυκαιμίας. Ο αυτοέλεγχος του σακχάρου δεν ακυρώνει και δεν αντικαθιστά την ανάγκη ελέγχου της γλυκοζηλιομένης αιμοσφαιρίνης σε τακτά χρονικά διαστήματα και μπορεί να αποκαλύψει και τους διαβητικούς εκείνους που έχουν μεγάλες αυξομειώσεις του σακχάρου τους αλλά δεν «πιάνονται» κατά τα συνήθη σχήματα αυτοελέγχου του σακχάρου.

Χρησιμοποιούνται διάφορα σχήματα μετρήσεων του σακχάρου στον αυτοέλεγχο ανάλογα και με τους στόχους που θέλουμε να επιτύχουμε, τον τύπο του διαβήτη, την φαρμακευτική αγωγή αλλά επίσης μπορούμε και να εξατομικεύσουμε εντελώς την διαδικασία ανάλογα με το τί επιδιώκουμε.

Ο έλεγχος του σακχάρου τουλάχιστον 1 φορά την ημέρα είναι η ελάχιστη αποδεκτή συχνότητα για να υπάρξει σχετικά ικανοποιητικό αποτέλεσμα.

Πολλές είναι οι μελέτες που έχουν γίνει και δείχνουν ότι τελικά πολύ μικρός αριθμός διαβητικών κάνουν συστηματικά αυτοέλεγο του σακχάρου όπως επίσης και μεταξύ των ατόμων που ασχολούνται με την φροντίδα των  διαβητικών (health providers) υπάρχει ελλειπής πληροφόρηση γύρω από τα θέματα του αυτοελέγχου του σακχάρου.

Με την εφαρμογή της ηλεκτρονικής τεχνολογίας και στον τομέα του αυτοελέγχου έχει απλοποιηθεί η διαδικασία και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές μπορούν να επεξεργαστούν με την βοήθεια κατάλληλων προγραμμάτων δεδομένα από τους μετρητές δημιουργώντας γραφικές παραστάσεις και σχεδιαγράμματα που διευκολύνουν την λήψη σωστών αποφάσεων. Πλησιάζουμε όλο και περισσότερο στο «τεχνητό πάγκρεας». Υπάρχουν οι μετρητές σακχάρου, τα κομπιούτερ και οι αντλίες ινσουλίνης. Τι χρειαζόμαστε;